İstanbul asırlardır dünyanın önde gelen şehirlerinden birisi olarak varlığını sürdürüyor. Yenikapı'da yapılan kazılar şehrin bilinen tarihini daha da eskilere taşırken, kent; antik dönemden günümüze değin değişik isimlerle farklı yönetimler altında bir cazibe merkezi olageldi.
Şehrin nüfusu ise dönemsel etkilerle kimi zaman artarken kimi zaman ise azalmaktaydı. Son dönemde artan iş ve dış göçle kentin nüfusu bir hayli arttı. Ancak aslında İstanbul'un 'merkezi' nüfusu hemen hemen hep aynı kaldı ve hatta azaldı.
Bilindiği gibi eskiden 'İstanbul' bugün sınırları Tekirdağ'dan Kocaeli'ye kadar uzanan bir coğrafyayı temsil etmiyordu. İstanbul sadece tarihi yarımada üzerinde ve surlar içinde kalan alanda yer alıyordu. Hatta Eyüp Sultan, Galata ve Üsküdar dahi İstanbul'a dahil sayılmaz ve bu bölgelerin kadıları İstanbul kadısından ayrı olarak atanırdı. Üsküdar'da ya da Galata'da olan birisi tarihi yarımadaya geçerken "İstanbul'a iniyorum" ifadesini kullanırdı.
Bu nedenle de İstanbul'un cumhuriyet öncesi nüfusu büyük oranda, Osmanlı ve Bizans zamanındaki nüfusu ise hemen hemen tamamen sur içindeki nüfusuna tekabül ediyordu. Bu bilgilerden yola çıkacak olduğumuzda ise Bizans ve Osmanlı zamanındaki İstanbul nüfusunun günümüzdeki karşılığı, tarihi yarımada üzerinde yer alan ve günümüzde İstanbul'un 39 ilçesinden sadece birisi olan Fatih İlçesi'nin nüfusu olarak karşımıza çıkıyor.
İSTANBUL'UN 'MERKEZİ' NÜFUSU OSMANLI DÖNEMİNDEN DAHA DA AZ
Fatih İlçesi'nin günümüzdeki nüfusu 420-450 bin civarında yer alıyor. Fatih Belediyesi'nin resmi sitesinde ilçenin 2008 yılındaki nüfusu 443.995 olarak verilmiştir. * nufusu.com sitesinde ise ilçenin nüfusu 2007'den 2017'ye kadar sadece 10 bin artış göstererek 433.873'e yükselmiş olarak gözükmektedir. ** Prof. Dr. Recep Bozlağan'ın İstanbul; Derinlik, Değişim ve Güç adlı kitabında ise şehrin cumhuriyet öncesi nüfusuna da değinilerek bu oran kimi zaman 400 binin üzerinde kimi zaman ise 800 binden fazla olarak ifade edilmiştir. Adı geçen eserse Osmanlı hükümetinin 1885 yılındaki resmî sayımına göre şehrin nüfusu 873.565 olarak ifade edilmektedir. *** İstanbul'un Bizans ve Osmanlı devleti zamanında hemen hemen sadece sur içinde yer aldığını düşünürsek, şehrin o zamanki nüfusunun da günümüzdeki Fatih İlçesi kadar ve hatta zaman zaman daha da az olduğunu görüyoruz.
ELEKTRİK KESİNTİLERİ GERÇEĞİ İŞARET EDİYOR
Yani aslında İstanbul'un 'merkezi' nüfusu asırlardır hemen hemen aynı oranda seyrediyor. Ancak tabi ki yerleşik nüfusun yanı sıra günümüzde gün içinde iş-okul ve başka sebeplerle ikamet ettikleri noktalardan Fatih'e gelen insanlar gün içinde nüfus dalgalanmalarına neden olabiliyor. Bunun yanı sıra araç trafiği, gürültü ve aydınlatmalar da şehri olduğundan ve olması gerekenden daha hareketli ve karmaşık gösterebiliyor. Belki de şehrin gerçek sakin halini geniş çaplı elektrik kesintilerinde görebiliyoruz. Hele bu kesinti gecenin geç saatlerindeyse bu gerçek daha net görülebiliyor.
------------------
* http://www.fatih.bel.tr/icerik/87/bugunku-fatih/
** https://www.nufusu.com/ilce/fatih_istanbul-nufusu
*** http://www.haber7.com/kitap/haber/879650-istanbul-nufusunun-tarihi-gelisimi
Yorumlar
Yorum Gönder